Od 11 września na rynku nieruchomości w Polsce zaczyna obowiązywać przełomowa zmiana. Deweloperzy muszą ujawniać ceny wszystkich mieszkań i domów jednorodzinnych w sprzedaży. Nowe przepisy mają zwiększyć transparentność rynku, ułatwić klientom podejmowanie decyzji zakupowych oraz wyrównać zasady konkurencji w branży. Co konkretnie oznacza ustawa o jawności cen mieszkań i jakie obowiązki nakłada na firmy deweloperskie?
Dotychczas kupujący mieszkania często musieli kierować dziesiątki zapytań, aby poznać ceny interesujących ich lokali. Wielu deweloperów unikało pełnego ujawniania stawek, licząc, że indywidualne negocjacje lub system rabatowy będą skuteczniejszym narzędziem sprzedaży. Od 11 września bieżącego roku ta praktyka odchodzi w przeszłość.
Kluczowe obowiązki deweloperów
Nowelizacja ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym wprowadza powszechny obowiązek jawności cen. Zasady te dotyczą wszystkich projektów, niezależnie od momentu rozpoczęcia sprzedaży.
Ustawa jednoznacznie określa, jakie informacje muszą zostać ujawnione. Deweloperzy są zobowiązani do:
- publikacji cen mieszkań i domów, wraz z podaniem ceny metra kwadratowego powierzchni użytkowej;
- ujawnienia kosztów dodatkowych, obejmujących m.in. komórki lokatorskie, miejsca postojowe czy inne pomieszczenia przynależne;
- prezentowania historii zmian cen — klient musi mieć możliwość sprawdzenia, jak kształtowały się stawki w czasie;
- zapewnienia pełnej dostępności danych, informacje muszą znaleźć się bezpośrednio na stronie internetowej dewelopera, a nie jedynie w serwisach ogłoszeniowych czy materiałach marketingowych,
- przekazywania danych do centralnego portalu rządowego, który będzie źródłem wiedzy o cenach mieszkań, dostępnym dla kupujących i analityków rynku.
Brak spełnienia wymogów wiąże się z ryzykiem sankcji finansowych. Ustawa przewiduje bowiem kary dla firm, które będą próbowały obchodzić przepisy.
Korzyści dla klientów i rynku
Wprowadzenie obowiązku jawności cen ma przede wszystkim wzmocnić pozycję konsumentów. Kupujący zyskają możliwość prostszego porównywania ofert w różnych inwestycjach, co przy dynamicznych zmianach cen nieruchomości jest kluczowe dla podejmowania świadomych decyzji.
Według Polskiego Związku Firm Deweloperskich transparentność to fundament uczciwej konkurencji. Jawne cenniki mają wyrównać zasady gry między mniejszymi a większymi podmiotami i ograniczyć praktyki polegające na selektywnym ujawnianiu cen.
Możliwe skutki rynkowe
Choć przepisy jednoznacznie ułatwiają życie klientom, ich wpływ na ceny pozostaje przedmiotem dyskusji. Zdaniem ekspertów PZFD możliwe jest, że część deweloperów zacznie rezygnować z udzielania rabatów, zastępując je bezpośrednim korygowaniem cenników. Taki ruch mógłby obniżyć średni poziom cen ofertowych, choć bez większego wpływu na końcowe kwoty transakcyjne.
Nie można jednak wykluczyć odmiennego scenariusza. Wizja wysokich kar za błędy w publikacji cen może skłonić niektóre firmy do zabezpieczenia się poprzez podwyżki, traktowane jako bufor bezpieczeństwa. Pierwsze tygodnie po wejściu w życie przepisów pokażą, która strategia przeważy.
Wyzwanie dla deweloperów
Nowe przepisy wymagają od firm nie tylko przejrzystości, ale i inwestycji w narzędzia IT oraz procedury zapewniające aktualność danych. W praktyce oznacza to konieczność stałego monitorowania i aktualizowania cenników, co dla mniejszych deweloperów może być wyzwaniem organizacyjnym.
Ustawa o jawności cen mieszkań to jedno z najbardziej przełomowych rozwiązań w polskim rynku nieruchomości ostatnich lat. Z jednej strony wzmacnia pozycję klientów, zwiększa przejrzystość i wyrównuje konkurencję w branży. Z drugiej wymusza na deweloperach większą dyscyplinę i nowe obowiązki związane z bieżącą aktualizacją danych.