Jak wycenić nieruchomości leśne i zadrzewione?

Wycena lasów i obszarów zadrzewionych nie jest w Polsce łatwa i bezdyskusyjna. Problem związany z wyceną wynika z procesów, które mają miejsce we współczesnej gospodarce. Ich celem są m.in. dążenia do stworzenia jak najlepszych kryteriów oceny przyrody i jej zasobów.

„Przez nieruchomość leśną rozumie się nieruchomość lub część nieruchomości określoną w art. Kodeksu Cywilnego stanowiąca las w rozumieniu ustawy o lasach” (Standard V „Wycena nieruchomości leśnych oraz zadrzewionych i zakrzewionych”). Przedmiotem wyceny w tym przypadku będzie sam grunt lub określona część składowa nieruchomości. Mogą to być drzewa, plantacje drzew, drzewostany, jak również urządzenia czy budynki, ale również wartość szkód związana z utratą lub niemożnością użytkowania danego gruntu.

Żeby porównać metody opracowane przez statystyków leśnych z obecnie stosowanymi wybrano następujące modele: metodę Standard V6 stosowaną w wycenie nieruchomości przez rzeczoznawców majątkowych i wartość gruntu rolnego, który przylega do wycenianego gruntu leśnego. Spośród metod dochodowych wykorzystano te, które wykorzystują stopę procentową  (Faustmann, Bauz, Riebel) i metody bez stopy procentowej (Glaser, Martineit). Po zebraniu danych dokonuje się obliczeń pomocniczych w następującej kolejności:

1. Wartość pieniężna kolejnych sortymentów na danym siedlisku.

2. Suma kosztów produkcji drewna dla określonego siedliska.

3. Suma wartości pieniężnej użytkowania przedrębnego i rębnego.

Różne czynniki wpływają na wartość terenów leśnych i zadrzewionych. W przypadku tych nie przeznaczonych pod zabudowę są to szczególnie:

• skład gatunkowy, wiek, jakość techniczna, stopień zadrzewienia;

• zagospodarowanie i degradacja siedliska;

• siedliskowy typ lasu;

• położenie w sąsiedztwie obszaru przemysłowego;

• położenie w obszarze, na którym występują szkodniki pierwotne lub wtórne;

• sąsiedztwo dróg i siedlisk;

• walory rekreacyjne;

• wyposażenie w urządzenia i budowle służące produkcji leśnej.

W przypadku nieruchomości przeznaczonych do zabudowy lub już zabudowanych są to przede wszystkim:

• położenie i lokalizacja;

• zróżnicowanie możliwej/istniejącej zabudowy i jej stan;

• rozwój infrastruktury technicznej;

• występowanie gruntów o różnej przydatności pod zabudowę.

Aby określić wartość nieruchomości leśnych, należy korzystać z wielu źródeł, które zawierają szczegółowe informacje na ten temat. Należą do nich m.in. ewidencje gruntów Lasów Państwowych, plany urządzenia lasu, o których mowa w art.19 ustawy o lasach, dokumentacja gospodarcza nadleśnictw, dokumentacja środków trwałych w jednostkach organizacyjnych Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, publikacje naukowe dotyczące leśnictwa, zadrzewień i zakrzewień oraz dokumentacja prowadzona przez organy zarządzające obszarami zadrzewionymi.