Wartość godziwa jest terminem wykorzystywanym głównie w księgowości, a oznacza obiektywny szacunek wartości danego dobra, w tym także nieruchomości. Definicja tego pojęcia została ściśle sformułowana przez ustawę o rachunkowości, która stanowi, że jest to kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby być wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami.
fot. Yastremska/bigstockphoto.com
Wartość godziwą łatwo ustalić, jeśli dla danego dobra istnieje określony, aktywny rynek, a tym samym jego cena rynkowa jest znana i łatwa do ustalenia. W takim wypadku wartością godziwą będzie właśnie wartość rynkowa. Jeśli natomiast dla danego dobra nie ma aktywnego rynku, wyceny aktywa do wartości godziwej należy dokonać poprzez szacunek, czyli za pomocą:
- wyceny rzeczoznawcy,
- wyceny uzyskanej poprzez oszacowanie wartości bieżącej netto, czyli sumy zdyskontowanych przyszłych przepływów pieniężnych, jakie wynikną z tytułu użytkowania aktywa.
Jednostka, która posiada nieruchomość, na podstawie przepisów o rachunkowości, ma do wyboru dwie metody wyceny na dzień bilansowy.
Wartość godziwa stosowana jest do wyceny aktywów i pasywów na podstawie ustawy o rachunkowości, na potrzeby:
- aktualizacji wyceny środków trwałych,
- określenia ceny nabycia w sytuacji wymiany aktywów,
- trwałej utracie wartości,
- wyceny inwestycji,
- rozliczenia połączenia spółek metodą nabycia,
- wyceny aktywów netto jednostek powiązanych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Wartość godziwa jest więc niczym innym jak wartością rynkową danego dobra. O rynku takim mówimy, gdy:
- pozycje będące przedmiotem obrotu są jednorodne,
- z reguły sprzedawców i nabywców można znaleźć w dowolnym momencie,
- ceny podaje się do wiadomości publicznej.
Jeśli jednak dla danego dobra nie ma właściwego rynku, na podstawie którego można by tę cenę ustalić, należy posłużyć się jedną z metod wyceny, a wybór konkretniej z nich wymaga wiedzy o odbiorcach informacji oraz celu ich wykorzystania.
Stosując metodę wyceny według wartości godziwej można dokonywać odpisów z tytułu utraty wartości, a w przypadku wzrostu wartości można dokonać przeszacowania. Wycena ta, mimo że przedstawia bieżące wartości danego składnika, to może powodować problem z ustaleniem zdyskontowanej wartości bieżącej wpływów przyszłych wyrażonych w kwocie netto, przez co możliwość jej stosowania jest mniejsza.
Bardzo przyjemnie ujęty temat. Ze swojej strony mogę jedynie dodać, że dzięki dostępnym online narzędziom, można też dokonać wyceny wartości godziwej samodzielnie, bez konieczności zatrudniania kosztownego rzeczoznawcy.