Zgodnie z zasadą wyrażoną w ustawie o PIT, sprzedaż nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jej nabycie rodzi obowiązek zapłaty podatku. Z ulgi mieszkaniowej można skorzystać, jeśli sprzedaż dotyczy nieruchomości nabytej po 2008 roku.
Przepis ten ma zastosowanie jedynie w przypadku sprzedaży. Nie dotyczy zbycia nieruchomości w postaci np. darowizny, która jest formą nieodpłatną.
Ulga mieszkaniowa pozwala na przeznaczenie podatku od przychodu ze sprzedaży nieruchomości na cele mieszkaniowe. Osoby lub firmy, które zbywają lokale, są zobowiązane do zapłaty 19-procentowego podatku. Dzięki tzw. uldze mieszkaniowej można jednak ten podatek obejść. Przychodem przy sprzedaży nieruchomości jest jej wartość pomniejszona o koszty uzyskania przychodu, czyli cena sprzedaży minus cena kupna.
Do skorzystania z ulgi mieszkaniowej mają prawo podatnicy, którzy mają polskie obywatelstwo lub stałe miejsce zamieszkania w Polsce, nie są jednocześnie posiadaczami innego lokalu możliwego do zamieszkania, nabyły spółdzielcze prawo do zamieszkiwania w lokalu, nie mają podpisanej żadnej umowy o najem mieszkania, są zameldowane w danym mieszkaniu przez minimum pięć lat. Na podstawie przepisów, wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości pod warunkiem wydatkowania uzyskanego przychodu na własne cele mieszkaniowe, wydatki lokalowe muszą być poniesione w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiła sprzedaż nieruchomości. Spełnienie tych dwóch warunków daje prawo do skorzystania z ulgi. Do wydatków tych zaliczają się nabycie nieruchomości mieszkalnej, gruntu pod budowę, przebudowa, nadbudowa, rozbudowa lub remont własnego budynku.
Z ulgi mieszkaniowej nie skorzystają działalności gospodarcze, gdyż sprzedaż mieszkania jest przychodem z racji prowadzonej przez nas działalności gospodarczej. Nie ważne jest to, jak było wykorzystywane mieszkanie, a tylko i wyłącznie fakt, że sprzedaż ta jest przychodem z prowadzonej działalności.
Obliczenie podatku, jaki zapłacić należy od nieruchomości sprzedawanej nie jest trudne. Jeśli kupiliśmy mieszkanie za 300 000 złotych, a potem zdecydowaliśmy się na sprzedaż za 400 000 złotych podatek jest liczony od różnicy kupna i sprzedaży, czyli w tym wypadku od 100 000 złotych, czyli od rzeczywistego przychodu, w tym przypadku podatek wyniósłby 100 000 razy 19%, co daje kwotę 19 000 złotych.