Ustawa z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa wprowadziła przepisy, które spowodowały szereg utrudnień dla rolników.
Przepisy stanowią, że suma hipoteki na nieruchomości rolnej nie może przewyższać wartości rynkowej tej nieruchomości ustalonej na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego. Przez to banki zaczęły wstrzymywać się z udzielaniem kredytów, których zabezpieczeniem byłyby hipoteki na nieruchomościach rolnych, argumentując, że ograniczenie sumy hipoteki do wartości rynkowej nieruchomości uniemożliwia im odpowiednie zabezpieczenie wierzytelności. Zaczęły również żądać wyceny gruntów, podczas gdy przed wejściem ustawy w życie same tę wartość oceniały. Wskutek tego rolnicy zaczęli mieć problemy z uzyskaniem kredytów i prowadzeniem inwestycji.
Oskanov/bigstockphoto.com
Spowodowało to potrzebę zmiany ustawy i znalezienia rozwiązań, które ułatwiłyby udzielanie rolnikom i właścicielom nieruchomości rolnych kredytów i pożyczek z zabezpieczeniem hipotecznym. Dlatego w czerwcu br. odbyły się spotkania przedstawicieli MRiRW, Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa oraz Agencji Nieruchomości Rolnych z przedstawicielami Związku Banków Polskich, Krajowej Rady Notarialnej oraz Polskiej Federacji Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych.
Zaproponowano różne rozwiązania – np. możliwość nabycia nieruchomości rolnych w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym przez inne podmioty niż rolnik indywidualny, także wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym suma hipoteki nie mogłaby przewyższać kwoty kredytu lub pożyczki wraz z kosztami, a nie wartości rynkowej nieruchomości, bądź też 150 lub 200 procent wartości nieruchomości, jak chciały kluby PO i Nowoczesnej.
Ostatecznie nowelizacja z 6 lipca br. zakłada, że właściciel nieruchomości rolnej oraz bank będą wspólnie ustalać wartość gruntu, zgodnie z projektem zaproponowanym przez PiS. Oprócz tego wprowadzono poprawkę, na mocy której parki narodowe będą mogły kupować ziemię rolną. Spod ustawy wyłączone są nieruchomości rolne będace drogami wewnętrznymi.