Istnieją sytuacje, w których orientacyjne określenie ceny nieruchomości przez samego jej właściciela czy sprzedającego może się okazać nie dość dokładne. W niektórych przypadkach profesjonalna wycena jest wręcz wymagana.
Niemal każdy, kto przeprowadza transakcje związane z nieruchomościami, prędzej czy później zetknie się z wyceną. Jedną z najczęstszych okoliczności, gdy jest to niezbędne, jest transakcja kupna-sprzedaży nieruchomości, gdy konieczne jest finansowanie kredytem hipotecznym. Dokładna wartość nieruchomości jest bankom niezbędna do określenia kwoty kredytu, jaką mogą przyznać – zwłaszcza odkąd wymagany jest wkład własny, którego wysokość zależy właśnie od wartości kredytowanej nieruchomości (obecnie jest to 20 proc.). Takiej wyceny dokonuje fachowy rzeczoznawca majątkowy, z reguły wskazany przez bank.
Inny częsty przypadek, gdy konieczna jest wycena, to ubezpieczenie nieruchomości. Wartość nieruchomości jest tu potrzebna do określenia zarówno kwoty składki, jak i kwoty do wypłaty w razie wystąpienia szkód. Firmy ubezpieczeniowe wymagają wyceny zwłaszcza jeśli chodzi o nieruchomości nietypowe.
fot. bigstockphoto.com
Następna okoliczność, gdy przeprowadza się wycenę, to postępowanie sądowe o podział nieruchomości. Może ono dotyczyć podziału spadku między spadkobiercami, ale także podziału majątku przy rozwodzie. Trzeba wówczas znać dokładną wartość nieruchomości, by ustalić, co otrzymają poszczególne strony, zwłaszcza w sytuacji, gdy nieruchomość jest sprzedawana, a uzyskane pieniądze mają zostać podzielone, albo gdy jedna strona zatrzymuje nieruchomość, ale spłaca udział drugiej.
Inna sytuacja to odszkodowanie za wywłaszczenie, np. pod budowę drogi publicznej. Wysokość odszkodowania ustalana jest na podstawie wartości wywłaszczonej nieruchomości na dzień wydania decyzji o wywłaszczeniu.
Inne okoliczności to np. obliczenie podatku katastralnego, opłaty adiacenckiej, opłaty planistycznej, czynszu za wynajem lub dzierżawę, czy należności za wyłączenie gruntu rolnego z produkcji.